Πώς πήρατε την απόφαση να ασχοληθείτε με τον κινηματογράφο; Και την τηλεόραση Όπως κάθε μεγάλη απόφαση, η ενασχόληση μου με τον κινηματογράφο δεν ήταν απόφαση στιγμής. Πέρασαν αρκετά χρόνια από τότε που άρχισα να ανακαλύπτω πόσο συναρπαστικό έβρισκα τον κόσμο του κινηματογράφου. Αρχικά από πολύ μικρή θυμάμαι να μου αρέσει το θέατρο και ταυτόχρονα από τα 10-12 άρχισα να παρατηρώ ότι οι ταινίες είχαν τη δυνατότητα να με ταξιδεύουν, να χάνονται τα πάντα γύρω μου και να βρίσκομαι σε έναν άλλο κόσμο γεμάτο ιστορίες. Στο πανεπιστήμιο όπου σπούδασα πλαστικές τέχνες και επιστήμες τέχνης, ασχολήθηκα με video art και φωτογραφία και κάπου εκεί άρχισα να σκέφτομαι ότι ο κινηματογράφος μπορεί να είναι κάτι παραπάνω από χόμπι. Έτσι αποφάσισα να το δοκιμάσω, ανακατεύτηκα με κινηματογραφικές και άλλες καλλιτεχνικές ομάδες, έκανα μεταπτυχιακό στην Αγγλία και σιγά σιγά τα πράγματα πήραν το δρόμο τους.
Ποιες ήταν οι ταινίες, δημιουργοί, τα σημεία αναφοράς για εσάς;
Σε διάφορες φάσεις της ζωής μου έχουν υπάρξει πολύ διαφορετικές ταινίες και δημιουργοί που με έχουν επηρεάσει. Η πρώτη ταινία που θυμάμαι πολύ έντονα να μου δημιουργεί ιδιαίτερη εντύπωση ήταν η διασκευή του βιβλίου της Isabelle Allende «Το σπίτι των πνευμάτων» από τον Billie August. Ήμουν γύρω στα 11 όταν την πρωτοείδα και θυμάμαι η δυναμική των ερμηνειών και της ιστορίας με είχε καθηλώσει. Μεταγενέστερα το έργο του Pedro Almodóvar στο σύνολό του και ειδικά ταινίες όπως «Ψηλά τακούνια», «Γυναίκες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης», «Καυτή Σάρκα», «Δέσε με» και αργότερα, «Όλα για τη μητέρα μου» και «Volver» μου έδειξαν έναν κόσμο που δεν είχα δει και πως η κωμωδία και το δράμα συνυπάρχουν τόσο άριστα σε έναν κόσμο έντονο, πολύχρωμο με ζωντανό ταπεραμέντο. Με πολλές ομοιότητες θεματικά αλλά ακριβώς αντίθετα οπτικά και με ταινίες που τοσο αριστουργηματικά προβάλλουν καταπιεσμένα συναισθήματα και φόβους μιας κοινωνίας κλειστής σε όλα τα επίπεδα, με διαφορετικές χρωματικές παλέτες, διαφορετικές κινήσεις στην κάμερα, μουσική επένδυση και έντονες διαφορές στην προσέγγιση των χαρακτήρων, το συνολικό έργο του Todd Haynes με αγαπημένη το «Carol» του 2015.
Ντοκιμαντέρ ή μυθοπλασία; Τι σας τραβάει δημιουργικά
Μυθοπλασία. Εκτιμώ πολύ την τέχνη του ντοκιμαντέρ και είτε είναι πιο δημοσιογραφικά είτε πιο καλλιτεχνικά με ενδιαφέρει η παρουσίαση της πραγματικότητας αλλά δημιουργικά με τραβάει η μυθοπλασία – ίσως γιατί μου δίνει το χώρο και την ευκαιρία να φτιάξω εγώ τον κόσμο όπως θα τον ήθελα.
Οι ιστορίες που περιλαμβάνονται στις ταινίες σας αναφέρονται αποκλειστικά σε μυθιστορηματικά γεγονότα ή εμπεριέχουν και βιωματικά στοιχεία;
Όλες οι ιστορίες, όλων των δημιουργών πάντα περιέχουν κομμάτι του εαυτού μας. Ίσως αυτός είναι και ένας από τους λόγους πως όλες οι μορφές τέχνης είναι δύσκολες – γιατί αναγκαστικά περιέχουν κάτι από τον δημιουργό τους. Μέχρι στιγμής, όλες μου οι ταινίες είναι στο χώρο του μαγικού ρεαλισμού οπότε δεν βασίζονται ακριβώς σε γεγονότα που έχουν συμβεί, βασίζονται όμως σε γενικές καταστάσεις, σκέψεις, φόβους και συναισθήματα που έχω βιώσει.
Τη στιγμή που συλλαμβάνετε μια ιδέα Βλέπετε χρώματα, ακούτε ήχους ή κάτι άλλο;
Κάθε ταινία είναι λίγο διαφορετική αλλά συνήθως βλέπω στο μάτι του μυαλού μου σκηνές να εξελίσσονται – ακόμα και αν τελικά δεν ταιριάζουν με το συνολικό αποτέλεσμα και κόβονται! Δεν έχουν χρώμα και ήχο απαραίτητα στην αρχή αλλά έχουν συναίσθημα. Πρώτα αυτό σκέφτομαι και καταλαβαίνω, μετά τη μουσική και τον ήχο και μετά τα χρώματα. Όταν γράφω ή σχεδιάζω σκηνές ακούω μουσική που μου δημιουργεί τη στιγμή εκείνη τα συναισθήματα που θέλω να δημιουργήσω με την κάθε σκηνή ή με την ταινία σα σύνολο.
Μίλησε μας λίγο για την σημερινή κατάσταση στον Κινηματογράφο και την τηλεόραση
Σε παγκόσμιο επίπεδο ο κινηματογράφος βρίσκεται σε μια περίοδο έντονων αλλαγών και επαναπροσδιορισμού σε σχέση τόσο με την παραγωγή όσο και με τη διανομή και προβολή. Αλλαγές που έγιναν πιο έντονα αισθητές με τον κορονοϊό ιδιαίτερα στον ανεξάρτητο κινηματογράφο ιδιαίτερα στην Ευρώπη ο οποίος στηριζόταν και εξακολουθεί να στηρίζεται σε κρατικές χρηματοδοτήσεις και ευρωπαϊκά προγράμματα τύπου Eurimages και Creative Europe MEDIA strand που όμως όλο και συρρικνώνονται. Ανεξάρτητοι κινηματογράφοι αλλά και μικρότερες αλυσίδες αναγκάστηκαν να κλείσουν ενώ παράλληλα η παραγωγή σταμάτησε για μήνες. Και ενώ τα μεγάλα στούντιο μπορεί να είχαν τη δυνατότητα να αντέξουν το βάρος του κλεισίματος και τα επιπλέον έξοδα που χρειάζονται για την επανεκκίνηση της παραγωγής, αρκετές παραγωγές δεν έχουν ακόμα βρει το δρόμο τους. Τα τελευταία χρόνια τα στούντιο συγχωνεύονται ή αγοράζονται (ενώ και κάποια από τα πρώην μεγάλα ονόματα εξαγοράζονται από πλατφόρμες SVOD - βλ. Amazon-MGM) με αποτέλεσμα να έχουμε συνεχόμενα μεγάλα blockbusters τύπου Marvel (Disney και διανομή Disney+) ή ανεξάρτητες ταινίες που όμως πολύ συχνά φέρουν τη σφραγίδα του Netflix ή του Amazon Studios που μετά από ένα σύντομο κύκλο στις αίθουσες κινηματογράφου, θα περάσουν στη διανομή στην τηλεόραση σε συνδρομητικά κανάλι Disney+, Amazon, Netflix κλπ. Παράλληλα (μιλώντας για το Η.Β. κυρίως) τα κρατικά κονδύλια είναι λίγα και συνεπώς λίγες φωνές μπορούν να ακουστούν και μόνο ένας μικρός αριθμός δημιουργών μπορούν να στηριχτούν με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Παρόμοιες αλλαγές έχουμε και στην τηλεόραση, με υπερπαραγωγές της Apple TV+, του Disney+ και του HBO (Warner Media) να κυριαρχούν και παραγωγές μικρότερες να δυσκολεύονται να βρουν χρηματοδότηση μιας και τα μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια βασίζονται σε οικονομικά μοντέλα που δύσκολα θα ανταγωνιστούν τα ρίσκα που παίρνουν οι SVODs. Όσον αφορά τον κινηματογράφο όμως αυτή τη στιγμή βλέπω μια σχετικά έντονη επιστροφή στις αίθουσες (δεδομένων των συνθηκών) πράγμα ελπιδοφόρο για τον κινηματογράφο ως εμπειρία αλλά και μια πίεση προς την τηλεόραση να αναδείξει ιστορίες αλλά και να συμπεριλάβει στα συνεργεία και τις συγγραφικές ομάδες ανθρώπους που για χρόνια ήταν στο περιθώριο των μίντια (LGBTQ+, Μαύρους, Ασιάτες, ανθρώπους με αναπηρίες κλπ).
Θα μας αναφέρετε 5 πολύ αγαπημένες σας ταινίες και τους λόγους που σας έκαναν να τις αγαπήσετε;
Είναι πάντα δύσκολο να διαλέξω αγαπημένες ταινίες μιας και ανάλογα το τι βλέπω την κάθε περίοδο οι ταινίες αλλάζουν, αλλά νομίζω ότι αυτές οι πέντε μένουν σταθερές εδώ και χρόνια: Carol, Todd Haynes· Tacones Lejanos, Pedro Almodóvar· Volver, Pedro Almodóvar· Lord of the Rings trilogy, Peter Jackson· The Eternal Sunshine of the Spotless mind, Michel Gondry. Θα μπορούσα να μιλάω για αυτές τις ταινίες για ώρες αναλύοντας το θέμα, τη φωτογραφία, το μοντάζ, την παρουσίαση της ιστορίας και των χαρακτήρων, τις ερμηνείες... αλλά νομίζω ότι για όποιον τις δει, η κάθε μια μιλάει από μόνη της.
Βιογραφικό
Η Ήρια Πιζάνια είναι και σκηνοθέτης και παραγωγός κινηματογραφικών ταινιών με διακρίσεις και βραβεία από παγκόσμια φεστιβάλ. Η δουλειά της να έχει προβληθεί σε διάφορες χώρες (ΗΠΑ, Αυστραλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ρωσία, Μεξικό, Ν.Κορέα, Ινδία κ.α.). Η δουλειά της συμπεριλαμβάνει ταινίες μυθοπλασίας μικρού και μεγάλου μήκους, ζωντανές παραστάσεις, καθώς και συνεργασίες σε θεατρικές παραγωγές και παραστάσεις χορού. Από τo 2020 είναι μέλος με δικαίωμα ψήφου στα Βρετανικά Βραβεία Ανεξάρτητου Κινηματογράφου (BIFA - British Independent Film Awards). Επίσης έχει δουλέψει ως μέλος συνεργείων τηλεοπτικών παραγωγών του BBC, Apple TV+ και του αμερικάνικου Starz. Αυτή την περίοδο είναι Talent Executive στο Short Circuit στη Σκωτία, ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης νέων δημιουργών ενώ ταυτόχρονα, ασχολείται με την παραγωγή μικρών μήκους ταινιών.