Nikos PapakostasΑπό τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου η κύρια ασχολία μου ήταν η μουσική και με αυτή πορεύτηκα για πολλά χρόνια, άσχετα αν ασχολήθηκα με διάφορα άλλα εντελώς ετερόκλητα, όπως ήταν η δικηγορία για χρόνια χωρίς να μπορώ να πω ότι οι σχέσεις μας υπήρξαν πάντα αγαστές. Αντίθετα με τη σκηνοθεσία, τον κινηματογράφο και την εικόνα τα έβρισκα πάντα μια χαρά, παρά το γεγονός, ότι πάντα περιορίζονταν στις δικές μου εκδηλώσεις. Αυτό το βιολί κράτησε χρόνια και συγκεκριμένα από τις αρχές της δεκαετίας του 1990.

 

Η αρχή έγινε με μια 8mm κινηματογραφική μηχανή λήψεως και στη συνέχεια με μια βιντεοκάμερα SONY, που αγόρασα στη Ματέρα της Κάτω Ιταλίας, μιας και μου άρεσε πάντα να σκηνοθετώ τις δικές μου παραστάσεις, να δημιουργώ videoclip για τους δίσκους μου και γενικά να προωθώ τη δουλειά μου μέσα και από την εικόνα. Αυτά έκανα μέχρι που ήρθε η οικονομική κρίση και οι φρικτοί φόροι, που μας φόρτωσε η τρόικα, οι θεσμούς και ο κάθε κερατάς, που ήρθε και κάθισε στο κεφάλι μας. Τότε λοιπόν κόπηκαν με το μαχαίρι όλα τα πολιτιστικά δρώμενα από οργανωμένες ομάδες καλλιτεχνών, αφού κανένας δεν μας πλήρωνε και αν γινόταν κάποια εκδήλωση θα περιμέναμε τον κόκκινο Μάη για να πληρωθούμε.

Με αφορμή λοιπόν αυτό το γεγονός δημιούργησα κάποια ντοκιμαντέρ, που μπορούσα μόνος μου να προβάλλω σε κάποιους κινηματογράφους, αίθουσες συλλόγων ή πολιτιστικά κέντρα. Με τον τρόπο αυτό μπόρεσα να μην απομακρυνθώ από τον κόσμο, που από χρόνια με ακολουθούσε στις εκδηλώσεις μου αφενός και αφετέρου να προβάλλω τα έργα αυτά ακόμη και δωρεάν σε δεκάδες συλλόγους, ιδρύματα, μουσεία, σχολεία κάθε βαθμίδας, ΚΑΠΗ και οπουδήποτε αλλού μου τα ζητούσαν. Αυτό για εμένα ήταν κάτι, που μου άρεσε αφάνταστα και έτσι συνεχίζω ακόμη και σήμερα να το κάνω και μάλιστα με ευχαρίστηση.

Και ήρθε η εποχή που συνεργάστηκα με την ιστοσελίδα της Πεμπτουσίας δημιουργώντας μια σειρά μικρών και μεγαλύτερων αφιερωμάτων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Αυτά ήταν πάνω από εκατό και αφορούσαν σε μεγάλες προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών. Χαρακτηριστικά θα αναφέρω το γλύπτη Θεόδωρο Παπαγιάννη, τον Παναγιώτη Κουνάδη, το Γρηγόρη Νταραβάνογλου, τον π. Ιωσήφ Παλιούρα, τον Ιωάννη Βλαζάκη, το Νίκο Δεσεκόπουλο, το Στέφανο Βασιλειάδη, το Μιχάλη Πατσέα, το Γιάννη Καλπούζο, το Μιχάλη Αγγελάκη, τους πολλούς και διάφορους μουσικούς του δρόμου από το Κέϊμπριτζ μέχρι την Ακρόπολη και ούτω καθεξής. Παράλληλα δημιούργησα με σειρά από μεγάλα ντοκιμαντέρ, που είχαν την τύχη να προβληθούν, αλλά και να βραβευτούν σε μεγάλα ελληνικά αλλά ξένα φεστιβάλ. 1. Ηπειρώτικη Πεντατονία με τους Λαλητάδες και το πολυφωνικό της Ηπείρου του σημαντικού για την μουσική και τη λαογραφία της Ηπείρου Βαγγέλη Κώτσου. Προβλήθηκε σε πολλά σημεία και κυρίως στην Ήπειρο και την υπόλοιπη Ελλάδα, όπως και αυτό που ακολουθεί.

  1. Μνημεία της Άρτας, ένα ντοκιμαντέρ που καταγράφει τα σημαντικά Αρχαία, Βυζαντινά και νεότερα μνημεία της Άρτας με αφηγητή τον Γιάννη Γαβρίλη, ιστορικό παραγωγό ραδιοφωνικών εκπομπών στο ραδιόφωνο της ΕΡΤ.
  2. Τα μάρμαρα μας, ένα ντοκιμαντέρ αφιέρωμα στα γλυπτά του Παρθενώνα και την καταγραφή της πορεία τους μέσα στην ιστορία και το χρόνο. Συμμετέχουν σημαντικές προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών. Αφηγητής και πάλι ο Γιάννης Γαβρίλης. Προβλήθηκε σε δεκάδες φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο.
  3. «Ο Μηχανισμός των Αντικηθύρων-Αφηγήσεις» ένα ντοκιμαντέρ με την συμμετοχή και την Αιγίδα της αυτού Εξοχότητας του τ. Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλου και την συμμετοχή μιας πολυάριθμης ομάδας επιστημόνων από την Ελλάδα και άλλες χώρες. Η ταινία πήρε το μεγάλο βραβείο για την κατηγορία κινηματογράφος στο Φεστιβάλ Επιστημών, το βραβείο Πρεμιέρας στο Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ, τιμητική διάκριση στο Φεστιβάλ της Ιεράπετρας κ.ά.
  4. Θεόδωρος Παπαγιάννης μια μέρα στο εργαστήρι του. Ένα ντοκιμαντέρ, όπου ο κορυφαίος Έλληνας γλύπτης μιλά για τη ζωή και το έργο του.
  5. Γεώργιος Καραϊσκάκης στα σύνορα του Μύθου.

Δεν θα μπορούσα να παραλείψω αυτό το ντοκιμαντέρ, που αφορά στο μεγάλο ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης τον Γεώργιο Καραϊσκάκη, που παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου και περιμένουμε την ώρα γιαΝτοκιαμαντέρ Καραισκάκης την επίσημη πρεμιέρα του στους κινηματογράφους, όταν τελειώσει αυτό το μαρτύριο με τον Κορονοϊό. Συμμετέχουν ο Γιώργος Μαργαρίτης, καθηγητής της ιστορίας στο ΑΠΘ, ο Βαγγέλης Αυδίκος καθηγητής της Λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας, ο ποιητής Γιώργος Μπλάνας και ο ηθοποιός και καθηγητής της Υποκριτικής Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος.

 

Ποιες ήταν οι ταινίες, δημιουργοί, τα σημεία αναφοράς για εσάς;

Μου άρεσε πάντα ο Ευρωπαϊκός κινηματογράφος, αλλά η σχέση μου με τον Ιταλικό κινηματογράφου ήταν κάτι πολύ περισσότερο. Ήταν έρωτας, ήταν λατρεία και θα έλεγα σε έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο η επαφή μου με την Ιταλία, την ιστορία της, την κουλτούρα της και τους ανθρώπους της. Ήρθα σε επαφή με τη χώρα αυτή από το 1970, που βρέθηκα εκεί και είχα την τύχη να δω την Ιταλία εκείνης της εποχής όπου είχε αρχίσει να μεσουρανεί στο ντιζάιν, τη μουσική, τον κινηματογράφο, τη μόδα, τη βιομηχανία και τον Πολιτισμό με όλες τις ιδιαιτερότητες. Να σημειωθεί ότι στην Ιταλία έχω κάνει δεκάδες συναυλίες, έχω κάνει δίσκους και έχω κάνει και ένα ντοκιμαντέρ για τα Ελληνόφωνα της Κάτω Ιταλίας, που δεν το παρουσίασα ποτέ.

Ως ταινίες αναφοράς θεωρώ ότι θα πρέπει να έγραφα τηλεφωνικό κατάλογο για να τις συμπεριλάβω όλες και έτσι θα αναφέρω αυτές, που με έχουν αγγίξει περισσότερο και είναι πιο κάτω: La Strada, La dolce vita, Mama Roma, Blow up, η Έκλειψη, Γατόπαρδος, Θάνατος στη Βενετία, ο Ρόκο και τα αδέλφια του, ο κομφορμίστας, Μια ξεχωριστή μέρα, μια υπέροχη ζωή, το θεώρημα, Αλονζανφάν, Πατέρας Αφέντης, Όσο για τους δημιουργούς θα αναφέρω με τυχαία σειρά τους: Μικελάντζελο Αντονιόνι, Λουκίνο Βισκόντι, Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, Εττόρε Σκόλα, Πιερ Πάολο Παζολίνι, Φρανμκ Κάπρα,, Βιτόριο Ντε Σίκα και φυσικά τους αδελφούς Ταβιάνι για τα συγκλονιστικά ντοκιμαντέρ τους και όχι μόνο..

 

Ντοκιμαντέρ ή μυθοπλασία; Τι σας τραβάει δημιουργικά

Αδιαμφισβήτητά στην εποχή που βρισκόμαστε επιλέγω τα ντοκιμαντέρ. Αυτό όχι μόνο γιατί με τραβούν δημιουργικά, αλλά γιατί θα ήταν ανοησία κάποιος που δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να ασχοληθεί με την μυθοπλασία. Παράδειγμα θα αναφέρω κάποιους τολμηρούς, του λεγόμενου στα κανάλια «Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου», που ξεκίνησαν να κάνουν κάποιες ταινίες μαζεύοντας δεκάδες ηθοποιούς, γνωστούς από σειρές της τηλεόρασης και δυστυχώς το αποτέλεσμα υπήρξε απογοητευτικό καλλιτεχνικά, αλλά φυσικά και οικονομικά. Τώρα ποιος πλήρωσε αυτά τα λεφτά είναι ένα άλλο θέμα.

Οι ιστορίες που περιλαμβάνονται στις ταινίες σας αναφέρονται αποκλειστικά σε μυθιστορηματικά γεγονότα ή εμπεριέχουν και βιωματικά στοιχεία;

Τα θέματα των ντοκιμαντέρ μου είναι συνήθως ιστορικά και πολιτιστικά. Μέχρι στιγμής δεν έχω χρησιμοποιήσει βιωματικά μου στοιχεία, αν και όπως το σκέπτομαι τώρα που με ρωτάτε θα μπορούσε κάποια στιγμή να γίνει και κάτι τέτοιο αφού ήδη κυκλοφορεί και το τελευταίο μου βιβλίο με τίτλο «Το ταξίδι ενός μοναχικού Λύκου σε μικρές βιογραφικές «ροκ ιστορίες». Υπάρχει ένα πρόβλημα αν θα είμαι μπροστά η πίσω από την κάμερα, αλλά θα βρούμε λύση και μην ανησυχείτε…

Nikos papakostas DirectorΤη στιγμή που συλλαμβάνετε μια ιδέα βλέπετε χρώματα, ακούτε ήχους ή κάτι άλλο;

Δύσκολη ερώτηση, αλλά θα απαντήσω χωρίς περιστροφές: Βλέπω πολύχρωμα αστράκια να αναβοσβήνουν, την αδρεναλίνη να ανεβαίνει, το μυαλό να βουίζει και την αγωνία να χτυπάει στο κόκκινο. Θα μου πείτε γιατί όλα αυτά; Είναι πολύ απλό γιατί στις μέρες που ζούμε η δημιουργία μιας καινούργιας ταινίας είναι τρέλα, είναι όνειρο θερινής νύχτας και βόμβα στα οικονομικά θεμέλια μιας οικογένειας είτε θέλουμε να το δεχτούμε είτε όχι. Δυστυχώς όμως, αλλά και ευτυχώς μαζί, δεν επικρατεί πάντα η λογική και έτσι κουτσά στραβά η ζωή τραβάει την ανηφόρα μαζί με τον κινηματογράφο. Βλέπετε άλλωστε ότι και οι χασάπηδες με τα παχιά πορτοφόλια έχουν εκλείψει σαν είδος!

 Μίλησε μας λίγο για την σημερινή κατάσταση στον Κινηματογράφο

Λακωνικά: Δεν βλέπω φως παρά το γεγονός ότι κάποιοι Έλληνες δημιουργοί έχουν καταφέρει πολύ σημαντικά πράγματα και αναφέρω σαν παράδειγμα τον Γαβρά, τον Κακογιάννη, τον Γεωργιάδη, τον Αγγελόπουλο, τον Βούλγαρη, τον Δαμιανό, τον Μανουσάκη, τον Λάνθιμο, τον Μπουλμέτη και δεκάδες άλλους σπουδαίους δημιουργούς. Όμως αυτό συνέβαινε πάντα και δεν είναι κάτι το καινούργιο. Αυτό που πιστεύω είναι θα πρέπει να γίνει είναι να εφαρμοστεί και για τον κινηματογράφο αυτό που εφαρμόστηκε στη μουσική με τα μουσικά σχολεία, που απογείωσαν την Ελληνική μουσική και τη μόρφωση των ανθρώπων που την υπηρετούν. Έτσι λοιπόν υποστηρίζω το ότι όσο δεν δημιουργείται το υπόβαθρο μια εθνικής σχολής Κινηματογράφου τα πράγματα δεν πρόκειται να αλλάξουν και θα περιμένουμε να δούμε τι θα κάνουν αυτοί οι σπουδαίοι μας δημιουργοί που διαπρέπουν εκεί που μπόρεσαν να ανταπόκριση στα όνειρα τους.

Θα μας αναφέρετε 5 πολύ αγαπημένες σας ταινίες και τους λόγους που σας έκαναν να τις αγαπήσετε;

Οι ταινίες που πραγματικά θεωρώ αγαπημένες μου είναι αυτές που ακολουθούν: Pulp Fiction (1994) του Κουεντίν Ταραντίνο, Joker (2019) του Τόντ Φίλιπς, 2001- A Space Odyssey (1968) του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, O Άρχοντας των Δαχτυλιδιών (2001) του Πίτερ Τζάκσον, Blow up (1966) του Μικελάντζελο Αντονιόνι. Όσο για τους λόγους που με έκαναν να τις περιλάβω στις αγαπημένες μου το κρατάω για μένα και σας ευχαριστώ για τη συνέντευξη.

Συνοπτικό βιογραφικό του Νίκου Παπακώστα